تاخیر رشد در کودکان چیست؟
تاخیر رشد (DEVELOPMENTAL DELAYS)
هر کودکی با سرعت و الگوی متفاوتی مراحل رشد خود را طی می کند.
برخی سریعتر از دیگران حرکت می کنند و برخی دیگر دیرتر شروع به صحبت کردن می کنند.
حتی دو خواهر و برادر در یک خانواده ممکن است با سرعت های متفاوت به هریک از این مراحل رشد برسند.
تأخیرهای جزئی معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند، اما تأخیر مداوم یا تأخیرهای متعدد می‌تواند نشانه‌ای باشد که ممکن است در آینده کودک را با چالش‌های جدی روبرو کند.
تأخیر در رسیدن به نقاط رشدی مرتبط با زبان، تفکر، مهارت های اجتماعی یا حرکتی، تاخیر رشد (Developmental Delays) نامیده می شود.
تاخیر رشد (Developmental Delays) ۱ تا ۲ درصد از کودکان را در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. علائمی که اغلب با تاخیر رشد همراه است عبارتند از:
- اختلال در شناخت،
- نارسایی در رسیدن به نقاط عطف رشدی،
- ناهنجاری های جمجمه-صورتی و اسکلتی،
- اوتیسم و تشنج.
اغلب، تاخیر رشد (Developmental Delays) بیش از یک حوزه از رشد کودک را تحت تأثیر قرار می دهد.
زمانی که کودک در بسیاری از این زمینه ها یا در همه آن ها تاخیر داشته باشد، به آن تاخیر رشد گلوبال (Global Developmental Delay) می گویند.
برخی از تأخیرهای رشدی علت قابل شناسایی دارند. با این حال، برای بسیاری از کودکان، علت تاخیر یا تاخیرهای متعدد مشخص نیست.
تاخیر رشد در کودکان چیست؟
ویژگی های تاخیر رشدی کودک از 2 ماهگی تا 5 سالگی:
2 ماهگی:
- به صدا‌های بلند پاسخ نمی‌دهد.
- وقتی چیز‌ها حرکت می‌کنند تماشا نمی‌کند.
- وقتی روی شکم هستند نمی‌توانند سرشان را بالا نگه دارند.
- به مردم لبخند نمی‌زند.
- دست‌ها را سمت دهان می‌برد.
4 ماهگی:
- وقتی چیز‌ها حرکت می‌کنند تماشا نمی‌کند.
- به مردم لبخند نمی‌زند.
- نمی توان سرش را ثابت نگه داشت.
- صدا نمی‌دهد .
- چیز‌ها را به دهان نمی‌آورد.
- وقتی پاها روی سطح سخت قرار می‌گیرند با پاها فشار نمی‌آورد.
- در حرکت یک یا هر دو چشم در همه جهات مشکل دارد.
6 ماهگی:
- به صدا‌های اطراف خود پاسخ نمی‌دهد.
- در هیچ جهتی نمی‌چرخد.
- نه می‌خندد و نه جیغ می‌کشد.
9 ماهگی:
- در صورت حمایت وزن را روی پاها تحمل نمی‌کند.
- با کمک نمی‌نشیند.
- غرغر نمی‌کند.
- بازی‌هایی را که شامل بازی رفت و برگشتی است انجام نمی‌دهد.
- به نام خود پاسخ نمی‌دهد.
- به نظر می‌رسد افراد آشنا را نمی‌شناسد.
- به جایی که اشاره می‌کنی نگاه نمی‌کند.
- اسباب بازی‌ها را از یک دست به دست دیگر منتقل نمی‌کند.
12 ماهگی:
- کودک نمی خزد.
- تک کلماتی مانند “مامان” یا “بابا” را نمی‌گوید.
- از حرکاتی مانند تکان دادن یا تکان دادن سر خود استفاده نمی‌کند.
- به چیز‌هایی اشاره نمی‌کند.
- چیز‌هایی را که می‌بینند شما پنهان می‌کنید جستجو نمی‌کند.
ویژگی های تاخیررشدی در2 سالگی:
- از عبارات دو کلمه‌ای استفاده نمی‌کند (مانند “شیر بخور”).
- نمی داند با وسایل معمولی، مانند برس یا چنگال چه کند.
- اعمال و کلمات را کپی نمی‌کند.
- دستورالعمل‌های ساده را دنبال نمی‌کند.
- پیوسته راه نمی‌رود.
- مهارت‌هایی را که زمانی داشتند از دست می‌دهد.
3 سالگی:
- با جملات صحبت نمی‌کند.
- دستورالعمل‌های ساده را نمی‌فهمد.
- وانمود یا ساختگی بازی نمی‌کند.
- نمی خواهد با بچه‌های دیگر یا با اسباب بازی‌ها بازی کند.
- تماس چشمی برقرار نمی‌کند.
- مهارت‌هایی را که زمانی داشتند از دست می‌دهد.
4 سالگی:
- هیچ علاقه‌ای به بازی‌های تعاملی یا ساختگی نشان نمی‌دهد.
- در مقابل لباس پوشیدن، خوابیدن و استفاده از حمام مقاومت می‌کند.
- نمی تواند یک داستان مورد علاقه را بازگو کند.
- نامفهوم صحبت می‌کند.
- مهارت‌هایی را که زمانی داشتند از دست می‌دهد.
5 سالگی:
- طیف وسیعی از احساسات را نشان نمی‌دهد.
- رفتار افراطی از خود نشان می‌دهد (به طور غیر معمول ترسناک، پرخاشگر، خجالتی یا غمگین)
- به راحتی حواسش پرت می‌شود.
- به مردم پاسخ نمی‌دهد یا فقط به صورت سطحی پاسخ می‌دهد.
- انواع بازی‌ها و فعالیت‌ها را انجام نمی‌دهد.
- نمی توان نام و نام خانوادگی را بیان کرد.
- از جمع یا زمان گذشته به درستی استفاده نمی‌کند.
- در مورد فعالیت‌ها یا تجربیات روزانه صحبت نمی‌کند.
- نقاشی نمی‌کشد.
تاخیر رشد در کودکان چیست؟
علت تاخیر رشد کودک چیست؟
عواملی متفاوتی ممکن است در بروز تاخیر رشد (Developmental Delays) نقش داشته باشند.
این عوامل می توانند قبل از تولد کودک، در طول فرآیند تولد و پس از تولد رخ دهند.
برخی از این عوامل شامل موارد زیر است:
- شرایط ژنتیکی یا ارثی
- اختلالات متابولیک مانند فنیل کتونوری (PKU)
- ضربه به مغز نوزاد
- آسیب های روانی اجتماعی شدید
- قرار گرفتن در معرض برخی از مواد سمی مانند قرار گرفتن در معرض الکل قبل از تولد یا مسمومیت با سرب
- برخی از عفونت های بسیار جدی در مادر به هنگام بارداری
- محرومیت شدید از غذا یا محیط زیست سالم برای نوزاد
گاهی اوقات تاخیر در رشد یک علت پزشکی مانند عوارض زایمان زودرس یا یک بیماری ژنتیکی مانند سندرم داون دارد.
تاخیر گفتار و زبان ممکن است ناشی از نقص شنوایی یا مشکل در حنجره، گلو یا حفره بینی یا دهان باشد.
مشکلات ارتباطی ممکن است به مشکلی در سیستم عصبی مرکزی مربوط باشد.
با این حال در اغلب موارد هیچ دلیل پزشکی خاصی برای توضیح تأخیر رشد یافت نمی‌شود.
تاخیر رشد در کودکان چیست؟
حوزه های رشد مهارت و تاخیر شایع تکاملی
تاخیر در مهارت های حرکتی(ظریف و درشت) (Motor Delays)
تاخیر در مهارت های حرکتی (Motor Delays) در توانایی کودک برای هماهنگ کردن و استفاده از عضلات بزرگ بدن، مانند عضلات بازوها و پاها، و عضلات کوچکتر، مانند عضلات دست، اختلال ایجاد می کند.
نوزادان با تاخیر حرکتی شدید ممکن است در غلتیدن یا خزیدن مشکل داشته باشند.
کودکان بزرگتر با این نوع تاخیر ممکن است دست و پا چلفتی به نظر برسند یا در بالا و پایین رفتن از پله ها مشکل داشته باشند.
کسانی که تاخیر حرکتی (Motor Delays) ظریفی دارند ممکن است در نگه داشتن اشیاء کوچک مانند اسباب بازی ها یا انجام کارهایی مانند بستن بند کفش یا مسواک زدن مشکل داشته باشند.
تأخیردر مهارت های اجتماعی، عاطفی و رفتاری (Social, Emotional, and Behavioral Delays)
کودکان دارای تاخیر رشد (Developmental Delays)، از جمله آن هایی که دارای اختلالات عصبی-رفتاری (Neurobehavioral Disorders) مرتبط مانند اختلال طیف اوتیسم و اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) هستند، اغلب دارای تأخیرهای اجتماعی، عاطفی یا رفتاری نیز هستند.
به دلیل تفاوت در رشد مغز، افراد مبتلا ممکن است به محیط خود واکنش متفاوتی نسبت به کودکان هم سن نشان دهند.
بدون دیدگاه