تربیت جنسی کودکان چیست؟
تربیت جنسی کودکان به فرایند آموزش و آگاهی‌بخشی در مورد جنسیت، هویت جنسی، روابط جنسی ارزش‌ها و مسئولیت‌ها در این زمینه و مسائل مربوط به سلامت جنسی گفته می‌شود. این تربیت می‌تواند شامل اطلاعات در مورد تغییرات جسمانی و روانی در دوران بلوغ، شناخت حقوق و مسئولیت‌های فردی، پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی و راهکارهای ارتباطی سالم در روابط جنسی باشد. هدف اصلی تربیت جنسی ارتقا آگاهی و فهم درست در این زمینه و کمک به افراد برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه و مسئولانه است.
تربیت جنسی کودکان
تربیت جنسی در کودکان شامل آموزش اصولی و متناسب با سن در زمینه‌های مختلف جنسی، جسمی و روانی است که به کودک کمک می‌کند تا از خود و بدنش مراقبت کند و بفهمد که چه رفتارهایی در روابط انسانی مناسب و سالم هستند. این آموزش باید به تدریج و براساس مراحل رشد کودک ارائه شود. تربیت جنسی کودکان شامل موضوعات زیر است:
1. آشنایی با بدن خود
توضیح دادن به کودک در مورد بخش‌های مختلف بدنش، تفاوت‌های جنسیتی و کمک به ایجاد حس احترام و محبت به بدن خود
2. حریم خصوصی
آموزش مفاهیم مربوط به حریم شخصی و این که کدام قسمت‌های بدن فقط برای خود کودک است و دیگران حق ندارند به آن‌ها دست بزنند.
3. احساسات و روابط
کمک به کودکان برای درک احساسات مختلف مانند محبت، خجالت، یا ترس و آموزش نحوه ابراز صحیح این احساسات.
4. مرزهای مناسب در وابط اجتماعی
آموزش این که در چه شرایطی می‌توان به دیگران نزدیک شد و چه رفتارهایی در ارتباط با دیگران مناسب نیست.
5. آگاهی از حق و حقوق شخصی
به کودک توضیح داده می‌شود که هر فرد حق دارد از بدن و حریم خصوصی خود محافظت کند و در صورت مشاهده رفتارهای نادرست یا غیرمناسب باید به یک بزرگ‌تر قابل اعتماد اطلاع دهد.
این تربیت جنسی باید به طور مثبت و بدون ایجاد ترس یا اضطراب در کودک انجام گیرد و در عین حال باعث تقویت اعتماد به نفس و استقلال کودک در زمینه مسائل جنسی و اجتماعی شود.
تربیت جنسی را از چه زمانی آغاز کنیم؟
در این مورد ظاهراً والدین سه دسته‌اند:
- والدینی که شروع تربیت جنسی را از زمانی می‌دانند که کودک پرسش‌هایی درباره‌ی تفاوت‌های ظاهری بدن خود با جنس دیگر یا بارداری و … مطرح می‌کند.
- والدینی که در اولین فرصت تربیت جنسی را با آموزش حد و مرز و زمان و مکان برهنه شدن شروع می‌کنند و همین‌طور پیش می‌روند و مدام در حال عادی‌سازی و آگاه‌سازی کودک هستند.
- والدینی که ظاهراً اعتقادی به تربیت جنسی ندارند و یا خجالت مانع از صحبت‌شان با کودک می‌شود.
این دسته تربیت جنسی را به مدرسه، مهد کودک و یا بچه‌های هم‌سال دیگر می‌سپرند و قائلند که خودشان هم همین طور یاد گرفته‌اند!!
واقعیت این است که تربیت جنسی کودکان، سال‌ها قبل از شروع سؤالات آنان و حتی متولد شدن‌شان آغاز می‌شود. از زمانی که والدین به جنسیت فرزند خود و به ترجیحی که نسبت به جنسیت او دارند، فکر می‌کنند. آنجا که برخی فرزند دختر را ترجیح می‌دهند و باور دارند دخترها آرام‌ترند، همراه و همدم والدین هستند و به علت لطافت و علایق خانگی که دارند تربیت آن‌ها آسان‌تر از پسرهاست. بعضی دیگر دقیقاً به همین دو دلیل دختر را آسیب‌پذیر و تربیت او را دشوار می‌دانند و ترجیح می‌دهند که پسر داشته باشند چون پسر را قوی‌تر، آزادتر و منطقی‌تر می‌دانند و قائلند برای دنیای خشن و پر از تبعیض و نابرابر کنونی مناسب‌تر است!
نقش باورها در تربیت جنسی کودکانمان
صرف نظر از درست یا غلط بودن هر یک از این باورها، نکته‌ی مهم تأثیر این باورها در نگرش والدین نسبت به جنسیت و در نهایت شیوه تربیتی آن‌هاست. والدینی که باور به قوی‌تر و آزادتر بودنِ ذاتی پسرها دارند از همان نوزادی آگاهانه یا ناآگاهانه هر گونه مقاومت و مخالفت پسر خود را به ذات قدرت‌طلب و خشن مردانه‌ی او نسبت می‌دهند؛ نسبت به برهنگی ومحل تعویض پوشک او تسامح و سهل‌گیری بیشتری دارند و اگر به صراحت یا به تلویح مورد اعتراض
یا پرسش قرار گیرند در پاسخ فقط می‌گویند، پسر است و برهنه دیده شدنش اهمیتی ندارد.
برخی با پسرها حتی شوخی‌های بسیار ناجور می‌کنند اما در مورد دخترهایشان یک دفعه ناموس‌دار!!
و غیرتی می‌شوند، در حالی که کودک تصویر مرد یا زن بودن خود و جنس دیگر را از خلال همین رفتارها، شوخی‌ها و باید و نبایدها کسب می‌کند و مطابق همان‌ها هم با خود، طرف مقابل و در جامعه رفتار می‌کند و همان چرخه را تقویت و تکرار می‌کنند.
به این عبارات دقت کنید:
«چون تو دختری، …» یا «چون تو پسری …»
«مرد که گریه نمی‌کنه»
«دختر نباید بلند بخنده»
«مردا چون قوی‌ترن باید …»
«دخترا گناه دارن، نباید …»
و ….
این جملات نقش و اثری ماندگار درشکل‌گیری هویت جنسی کودک دارند.
گام اول در تربیت جنسی کودکان
پس گام اول این است که خودمان به عنوان والدین خوب فکر کنیم و این کلیشه‌های ذهنی را در خود بیابیم واصلاح‌شان کنیم. چرا که بخش اعظم تربیت جنسی کودک در خانواده و به خصوص توسط مادر ساخته می‌شود ونقش بسیاری در فرزندپروری کودکانمان دارد. پس قبل از انجام باورهای غلط و بی پایه ابتدا درباره تاثیر آن مطمئن شویم.
بدون دیدگاه